مطالعه و تحقیق بازار، برگ برنده‌ی صادرکنندگان
راه تبدیل شدن به یک صادرکننده موفق، آگاهی از مسیر است. حوزه بازرگانی و به خصوص صادرات دارای پیچیدگی‌ها و ریزه کاری‌های متنوع است. ورود به این حوزه بدون بهره‌مندی از مشاوره متخصصان آگاه و بدون مطالعه بازار صادراتی، به احتمال زیاد به وارد آمدن ضررهای مادی و معنوی می انجامد. تحقیق بازار و همکاری با افراد خبره و باتجربه، برگ برنده‌ی صادرکنندگان خواهد بود. برای ورود به بازار کشورهای مختلف شما باید اطلاعات کاملی در مورد حجم، وضعیت رقابت، قوانین مقررات، فرهنگ و… داشته باشید.
تحقیق بازار صادرات چیست؟
تحقیقات بازار صادرات یک فرآیند سیستماتیک برای جمع آوری و تجزیه و تحلیل بازار است. به عبارت ساده‌تر، مطالعه بازار به سازمان کمک می‌کند تا بازار هدف خود را کشف کرده و از نظرات و بازخوردهای مشتریان نسبت به محصول یا خدماتش آگاه شود. با ورود به عرصه صادرات شما باید بتوانید به چند سوال پاسخ دهید:
بازار محصول من در کشور هدف صادرات چگونه است؟ مجوزات و قوانین صادرات به کشور مقصد چیست؟ چگونه بایستی وارد بازار کشور هدف شد؟ بنابراین اولین کار، مطالعه بازار است.
برنامه بازاریابی از سه بخش تشکیل شده:
اهداف مطالعه بازار: پس از تجزیه و تحلیل وضعیت کنونی سازمان، رقبا و شرایط بازار می‌توان نسبت به تعیین اهداف تحقیقات بازار اقدام نمود. هدف اصلی برنامه های بازاریابی و تحقیق بازار، ایجاد تعادل و تناسب بین محصولات سازمان و بازارهای هدف آن ست. اهداف مطالعه بازار باید قابل تعریف یا مشخص، قابل اندازه‌گیری، مورد توافق سهام دارن، واقع بینانه باشند.
استراتژی بازاریابی: شامل روش‌های رسیدن به اهداف بازاریابی می‌شود.
استراتژی، روش‌های دستیابی به هدفی مشخص و ابزار رسیدن به این هدف را در بازه زمانی مشخص می‌کند.
تاکتیک های بازاریابی: شامل فرآیندهای تبدیل استراتژی به برنامه‌های کاری است، هر برنامه کاری شامل جایگاه فعلی شرکت، اهداف و فعالیتهای شرکت، مسئولیتها، زمان شروع و پایان کار و هزینه‌ها می‌شود.
بازاریابی صادراتی از طریق شرکت‌های بازاریابی خارجی
یکی دیگر از بهترین روش‌ها برای بازاریابی صادراتی و مطالعه بازار، استفاده از پتانسیل شرکت‌های بازاریابی خارجی است. تحقیقات بازار با اطلاعات مرتبط با اینکه در حال حاضر چه در ایران و چه در خارج از کشور، شرکت‌های بازرگانی زیادی وجود دارند که تجار و بازرگانان می‌توانند با آنها کار کنند، از ضروریات مطالعه بازار است. الگوهای مختلفی از همکاری با این شرکت‌ها وجود داشته و بسته به نیاز و هدف خود، می‌توانید با آنها همکاری کنید.
روش های تحقیق بازار صادرات
تحقیق و مطالعه در هر زمینه‌ای به دو صورت کتابخانه‌ای و میدانی انجام می شود؛ اما نکته حائز اهمیت در تحقیق بازار این است که تحقیقات کتابخانه‌ای نمود عینی و خروجی اجرایی ندارند و شما باید علاوه بر داشتن مطالعات کتابخانه‌ای از بازار هدف، بصورت میدانی هم بررسی های لازم را نسبت به کشور هدف داشته باشید.
مطالعات کتابخانه‌ای و میدانی بر بازار هدف
در مطالعه بازار باید پیرامون موارد زیر مطالعات کافی داشته باشید:
- شناسایی رقبا در تحقیق بازار
- بررسی میزان عرضه و تقاضای جهانی
- شناسایی محصول
- شناسایی بازار
- بررسی قیمت در بازار
- بررسی ویژگی های متقاضی کالا
- تعیین نحوه ی توزیع کالا
- آگاهی از هزینه‌های صادرات
- بررسی نحوه فروش
- شناخت رقبا
- نحوه تبلیغات برای فروش کالا
- نحوه تجاری سازی کالا و …
برای کسب اطلاعات بیش‌تر شما می‌توانید به آدرس صفر تا صد تحقیقات بازاریابی یا تحقیق بازار صادرات مراجعه کنید.
مراحل تحقیقات بازار
برای انجام تحقیقات بازار باید به مراحل زیر با دقت توجه کنید:
1. تعریف مسئله
اولین گام در تحقیقات بازار کشف مسئله است. ابتدا باید مسئله‌ای که قصد دارید درمورد آن تحقیق به عمل آورید را به خوبی تعریف کنید. کوچک‌ترین ابهام در این مرحله، منابع به‌کارگرفته شده را هدر می‌دهد و اقدامات بعدی را بی‌فایده می‌کند. برای یافتن معنای دقیق مسئله، شما باید به‌دنبال پاسخی روشن به سوال‌های زیر داشته باشید:
- چه چیزی مورد تحقیق قرار گرفته است؟ پاسخ به این سوال، محتوا و حوزه تحقیق را مشخص می‌کند.
- چرا این تحقیق باید انجام شود؟ در واقع تصمیماتی که باید گرفته شود، در داخل جواب این سوال نهفته است.
2. تدوین طرح تحقیق
که شامل جمع‌آوری اطلاعات مربوط به هدف تحقیق است. این اطلاعات عبارتند از:
- منبع داده‌ها: پژوهش‌گر می‌بایست داده‌های مرتبط با تحقیق را از منابع اولیه و ثانویه گردآوری کند. منابع اولیه شامل داده‌های دست اولی هستند که در هیچ جا مطرح نشده‌اند و از طریق پرسش‌نامه، مصاحبه، نظرسنجی و… به دست می‌آیند. داده‌های ثانویه، شامل داده‌های دست دومی هستند که در کتاب‌ها، مجلات، گزارش‌ها و…یافت می‌شوند.
- نگرش‌های پژوهشی: داده‌های ثانویه را می‌توان به راحتی در منابعی از جمله کتاب‌ها، مجلات، ژورنال‌ها، گزارشات، اینترنت و… بدست آورد. اما اطلاعات داده‌های اولیه، از روش‌های متفاوت جمع‌آوری می‌شوند. برای جمع‌آوری داده‌های اولیه، باید به روش‌های زیر عمل کنید:
- مشاهدات: در این روش، شما می‌توانید با مشاهده حوادث مرتبط با بازار و گفتگوی در ارتباط با تجربه‌های مشتریان از خریدشان، اطلاعات جمع‌آوری کنید.
- قوم‌نگاری: قوم‌نگاری روشی از تحقیق است که یک فرد را در موقعیت واقعی زندگی و نه تحت شرایط آزمایشی، مطالعه می‌کنید. هدف این تحقیقات، شناخت روش زندگی مردم، شیوه تامین معاش آنها، روش‌های مصرف کالا، نیازهای زندگی شخصی و شغلی‌شان و… است.
- پرسش‌نامه: این روش جزو تحقیقات توصیفی می‌باشد که برای آگاهی از اطلاعات مشتری پیرامون محصول، اولویت‌های او و سطح رضایتش انجام می‌شود.
- داده‌های رفتاری: خریدهای واقعی مشتری در فروشگاه‌ها نشان‌دهنده رفتار و انتخاب او در مورد محصولات است. این داده‌ها اطلاعات دقیق‌تری نسبت به نظرسنجی‌ها ارائه می‌دهند.
- تحقیقات تجربی: شامل تحقیقات برای کشف رابطه علت و معلولی است و نشان می‌دهد تغییرات در ویژگی‌های محصول، چه تاثیری بر رفتار مشتری می‌گذارد.
- طرح نمونه‌گیری: پس از انتخاب رویکرد پژوهشی، باید یک طرح نمونه‌گیری آماده کنید. شما باید با دقت ویژه‌ای واحد اندازه نمونه، نمونه‌گیری و روش نمونه‌گیری را مشخص کنید.
- روش‌های تماس: در این قسمت شما باید راه‌های ارتباطی با پاسخ‌دهندگان را مشخص کنید. این روش‌ها می‌تواند از طریق اینترنت، ایمیل، تماس تلفنی، مراجعه حضوری و… باشد.
3. جمع‌آوری اطلاعات
در این مرحله لازم است از شیوه‌های مختلف به جمع‌آوری اطلاعات بپردازید. عدم تمایل مشتریان به پاسخگویی یا عدم دسترسی به آنها از چالش‌های این بخش از تحقیقات بازار است.
4. تحلیل اطلاعات
پس از جمع‌آوری اطلاعات، باید به پردازش، سازماندهی، تجزیه و تحلیل بپردازید. روش‌های آماری زیادی براساس نوع داده‌ها و روش نمونه‌گیری وجود دارد. تحلیل فاکتورمحور، خوشه‌ای و جداگانه از جمله‌‌ی این روش‌ها می‌باشد.
5. ارائه یافته‌ها
تمام تحقیقات انجام شده باید به سطح مدیریت عالی شرکت مثل مدیر عامل، مدیر اجرایی یا هیئت مدیره برای گرفتن تصمیم مناسب، ارائه شود. گزارش نهایی می‌بایست به پرسش‌های اصلی تحقیق پاسخ صحیح داده باشد و چشم‌انداز، اهداف، ماموریت، رویکرد پژوهشی، روش‌های جمع‌آوری و تحلیل اطلاعات را به خوبی توضیح دهد.
سخن آخر
اگر به عنوان یک صادر کننده کالا در حال مطالعه‌ی این نوشتار هستید، لازم است بدانید که باید اطلاعاتی درباره رفتارهای خریداران، علایق و نیازهای مشتریان خارجی خود داشته باشید. اطلاعات به دست آمده از این نوشتار می‌تواند راهنمای مدیران، تاجران و صادرکنندگان باشد. شرکت مدیریت پارس فیدار با استفاده به همراه تیم خبره و توانمند خود آماده خدمت رسانی به شما خواهد بود.