مهم‌ترین نکاتی که باید درباره‌ی واردات کالا بدانید
ممکن است شما هم جز کسانی باشید که کسب و کار نسبتا نوپا یا یک بنگاه اقتصادی دارید و یا ممکن است فروشنده باشید؛ یا شاید بخواهید کالای پر طرفداری که در سراسر دنیا سروصدا کرده به ایران وارد کنید اما با نحوه روند کار آشنا نیستید. واردات کالا به یک کشور، مراحل زیاد و دشواری از جمله از پیدا کردن کالای هدف، تا بازاریابی، گمرک، بیمه، انبارداری، نحوه تبلیغات، حمل و نقل، تعهدات ارزی و… که ممکن است با جستجو در این باره دچار سردرگمی شوید. البته با تمام پیچیدگی‌هایی که در این مسیر وجود دارد، درآمد زیادی برای شما به ارمغان می‌آورد.
اما راه حل این مشکلات چیست؟ چگونه بدون داشتن اطلاعات کافی می‌توانیم کالایی را که در کشور طرفدار زیادی دارد وارد کنیم؟ اگر شما هم از این سؤال‌ها دارید باید بدانید شرکت‌هایی وجود دارند که می‌توانند به کمک شما بیایند و علاوه بر انتقال تجربه و دانش خود به شما، شما را از ابتدا تا انتهای فرایند واردات همراهی و پشتیبانی کنند و در نهایت هر دو طرف از این شرایط سود ببرید.
تعریف واردات کالا
به ورود کالا از سایر کشورها به یک کشور را واردات کالا می‌گویند و کالاهای وارداتی به کالاهایی گفته می‌شوند که در کشورهای مختلف تولید و عرضه بازار شده و کشور دیگری از طریق پرداخت پول یا مبادله کالا، آن‌را خریداری می‌کند. واردات کالا قدمت 4 هزار ساله دارد؛ اما با ظهور دولت‌های مدرن، نظم خاصی گرفته و باعث شده علاوه بر دولت، افراد خصوصی نیز طبق قوانینی که حاکمیت آن‌را تعیین می‌کند، در واردات کالا سهیم باشند.
در بیشتر مواقع، واردات کالا زمانی انجام می‌شود که تولید یک کالا در داخل کشور امکان‌‌پذیر و یا به صرفه نباشد و وارد کردن آن به نفع اقتصاد کشور باشد. اقلیم یک کشور و شرایط آب و هوایی، از عواملی است که بر واردات کالا تأثیر می‌گذارد.
انواع واردات کالا
1. واردات قطعی
واردات قطعی یک کالا به کشور و پرداخت هزینه آن، شیوه‌های زیرانجام می‌شود:
- با ارز خریداری شده از سیستم بانکی، هزینه واردات پرداخت شود.
- واردات کالا با ارز آزاد انجام می‌شود.
- از محل پروانه صادراتی صادرکننده، واردات در مقابل صادرات صورت گیرد.
- واردات در مقابل صادرات زمانی صورت می‌گیرد که صادرکننده و یا شخصی که به او واگذاری صورت گرفته، پروانه صادراتی را ارائه دهد.
- پس از تایید وزارت اقتصاد و دارایی، واردات از محل سرمایه‌گذاری خارجی و بدون انتقال ارز انجام می‌شود.
- واردات از محل فهرست کالاهای مجاز اعلام شده، بدون انتقال ارز صورت گیرد.
- واردات بدون انتقال ارز، از محل مصوبات کمیسیون 4 نفره موجود در وزارت بازرگانی، انجام می‌شود.
2. واردات موقت کالا
زمانیکه کالایی به صورت موقت وارد قلمرو گمرکی ایران می‌شوند و تحت زمان معینی باید بدون هیچ تغییری در کالا، از کشور خارج شود، واردات موقت کالا انجام شده است که تغییراتی که از استهلاک و خرابی کالا ناشی شوند، شامل این حکم نمی‌شوند.
۳. واردات کالاهای مرجوعی
به کالاهایی که بعد از ورود به کشور، بنا به دلایلی به کشور مبدا بازگردانده می‌شوند، کالاهای مرجوعی گفته می‌شود.
۴. ترانزیت خارجی
اگر یک کالای خارجی، از یکی از مرزهای کشور وارد شود و از مرز دیگری خارج شود و فقط از خاک ایران عبور کند، ترانزیت خارجی انجام شده است.
۵. ترانزیت داخلی
زمانیکه کالایی از یکی از گمرکات مجاز کشور به گمرک دیگری در کشور منتقل می‌شود، ترانزیت داخلی صورت گرفته است.
کالاهای وارداتی یا صادراتی شامل سه دسته می‌شوند:
- کالاهای مجاز : به کالاهایی گفته می‌شود که صدور یا ورود آن با رعایت ضوابط نیازی به کسب مجوز ندارد.
- کالاهای مشروط : کالاهایی است که صدور یا ورود آن تنها با کسب مجوز امکان پذیر است.
- کالاهای ممنوع : کالاهایی است که صدور یا ورود آن به حکم شرع مقدس اسلام به اعتبار خرید و فروش یا مصرف و یا به موجب قانون ممنوع باشد.
نحوه ی قیمت‌گذاری روی کالاهای وارداتی
هنگام ورود یک کالا، علاوه بر هزینه خرید کالا، هزینه های دیگری هم وجود دارد که شرکت یا شخص وارد کننده می‌بایست قبل از قیمت‌گذاری برروی کالا، در نظر داشته باشد تا بتواند یک قیمت منطقی و منصفانه بر کالا تعیین کند. قیمت‌گذاری کالا، نیاز به شناخت هزینه های متغیر و میزان رقابت و تقاضا دارد. ممکن است افراد زیادی را در خارج از کشور ملاقات‌کنید که قصد دارند از قیمت شما مطلع شوند. بنابراین؛ لازم است قبل از واردات کالا، قیمت های اجناس‌تان را تعیین کنید.
برخی از هزینه های جانبی خدمات واردات کالا به شرح زیر است:
هزینه واسطه و تسویه حساب با تامین کننده کالا، هزینه دریافت هوایی یا دریایی و بیمه نامه، دریافت محموله وارداتی در کشور مقصد، مالیات واردات کالا، هزینه های انبار، انتقال زمینی از بندر به انبار خود، کمیسیون نماینده یا واردکننده، هزینه استفاده از انبارهای کرایه ای، بسته بندی و برچسب زنی محصولات، بیمه مسئولیت محصول یا سایر بیمه ها، سازگاری با استانداردهای داخلی، هزینه های تامین اعتبار، هزینه های ترویجی
واردات در ایران
هرگاه در یک کشور، واردات بیشتر از صادرات باشد، نشانه‌ای برای عدم توسعه اقتصادی آن کشور خواهد بود. اما هر کشوری با توجه به منابع محدود و شرایط اقلیمی و تکنولوژی که در دسترس دارد، نیاز به واردات کالا، تکنولوژی و ماشین‌آلات دارد و این موضوع بر ایران هم صدق می‌کند. واردات کالا از چین در تمام سال‌های گذشته رو به افزایش بوده و همین موضوع باعث انتقاد بسیاری از اقتصاددانان شده است؛ بنابراین واردات ایران نقش مهمی در بازار اقتصاد دارد. در بسیاری از اوقات که مشکلات سیاسی منجر به ایجاد مشکل در پرداخت پول به کشورهای خارجی می‌شود، بخش‌های مختلفی در ایران درگیر این مشکلات می‌شوند که این اهمیت فراوان واردات کالا در ایران را نشان می‌دهد. واردات از دبی، هند، ترکیه و روسیه نیز همواره در برنامه واردکنندگان ایرانی بوده و بخشی از نیازهای بازارهای ایران با تولیدات این کشورها تأمین می‌شود.
مراحل خدمات واردات در ایران
انجام مراحل واردات و فروش کالا در بازارهای داخلی از ظرائف و حساسیت‌هاي خاصی برخوردار است، که عدم توجه به آن‌ها ممکن است سرمایه گذاري هاي انسانی و مالی را هدر دهد. واردات کالا مانند هر کار تجاري دیگر نیازمند آینده نگری ، برنامه ریزی ، آشنایی با روش‌های علمی ، تحرك لازم و جلب اعتماد خریداران خارجی است. مراحل واردات کالا در ایران به این ترتیب است:
اولین مرحله در خدمات واردات کالا، انتخاب کالای مورد نیاز بازار است. این مرحله از اهمیت بسیاری برخوردار است و اگر در صورت اشتباه در انتخاب کالای مورد نیاز بازار، ممکن است تجارت شما با شکست روبه‌روشود. بنابراین در ابتدا باید کالای مورد نیاز برای بازار ایران را پیدا کنید.
- تولیدکننده و فروشنده مناسبی که کالای شما را تهیه می‌کند، پیدا کنید.
- با فروشنده مربوطه در تماس باشید و استعلام قیمت‌ها و مشخصات و کاتولوگ کالاها را از او بخواهید.
- یک نمونه کالا از فروشنده بخواهید.
- درباره تعداد و نوع کالا و تهیه فهرست سفارش خود تصمیم‌گیری کنید.
- از فروشنده پیش‌فاکتور بخواهید.
- بدست آوردن اطلاعات کافی از شرایط واردات کالای مزبور و قوانین و تعرفه‌های گمرکی و تهیه لیستی از هزینه‌های گمرکی و هزینه‌های مرتبط با ترخیص کالا به منظور برآورد قیمت تمام شده کالا مرحله بعدی کار شما به‌عنوان واردکننده است.
- قیمت تمام شده را بر مبنای هزینه‌های کنونی و زمان توزیع کالا در بازار و… محاسبه کنید.
- مرحله خرید: در این مرحله تخفیفات نهایی فروشنده را بخواهید و آخرین قیمت را بدست آورید.
- بررسی شیوه واردات کالا و تأمین بودجه جهت واردات مرحله پرداخت: درباره شیوه پرداخت پول به فروشنده، با او صحبت کنید و به توافق برسید.
- مرحله تحویل کالا: با فروشنده سر زمان تحویل کالا و شیوه حمل و نقل کالا توافق کنید.
- مجوزهای لازم برای صادرات و واردات کالا را با فروشنده چک کنید. اطمینان کسب کنید که فروشنده مجوزهای لازم را دارد.
- با فروشنده اسناد و مدارک لازم جهت حمل و بازرسی کالا را بررسی کنید.
- درصورتیکه کارت بازرگانی ندارید، نسبت به دریافتکارت بازرگانیاقدام کنید. اگر کارت بازرگانی داشته باشید، تمام مدارک به نام شما صادر می‌شود. اما اگر کارت بازرگانی نداشته باشید و بخواهید از کارت بازرگانی شخص دیگری استفاده کنید، مدارک به نام دارنده کارت صادر خواهد شد.
- سفارش خود را درسازمان توسعه تجارت ایران با کارت بازرگانیثبت کنید.
- مجوزهای لازم جهت واردات کالا را بدست آورید.
- اولین پیش پرداخت را می‌توانید در این مرحله بپردازید و می‌توانید از فروشنده بخواهید یک نمونه از کالایی که به صورت انبوه تولید شده را پیش از حمل برای شما بفرستد.
- برای حمل کالا، هماهنگی‌های لازم را انجام دهید. این هماهنگی‌ها به توافق فروشنده و خریدار مرتبط است. اصلاسناد حمل و نقل را از فروشنده بخواهید و کالایی را که خریداری کرده‌ا‌ید، تا رسیدن به گمرک پیگیری کنید.
- اسناد تأمین ارز و بازرسی کالا را تهیه کنید.
- دریافت مجوزهای لازم از سازمان‌هایی که بعد از ورود کالا باید تأییدیه خود را صادر کنند.
- ارائه مدارک ترخیص کالا به گمرک و دریافت پروانه گمرکی
- پرداخت هزینه‌های گمرک و انجام تعهدات ارزی و مالیات
- ترخیص کالا و حمل آن به انبار
مدارک مورد نیاز جهت واردات قطعی
اظهار نامه گمرکی واردات: شما نمی توانید بدون اطلاع دادن به گمرک واردات یا صادرات داشته باشید. فرمی که شما باید در ارتباط با اطلاعات ضروری کالا به گمرک ارائه دهید، اظهارنامه گمرکی نامیده می‌شود.
کارت بازرگانی: به کارتی که نشان می‌دهد شما مجوز فعایت‌های تجاری اعم از واردات کالا و صادرات را دارید، کارت بازرگانی گفته می‌شود. این کارت بر انجام صادرات و واردات ضروری است.
قبض انبار: قبض انبار سندی است که ثابت می کند شما صاحب اجناسی هستید که در انبار قرار گرفته اند.
بارنامه: بارنامه، سندی است که ریز اطلاعات کالاها را ارائه می‌کند. این سند باید توسط حمل کننده کالا به دریافت کننده کالا ارائه شود و همچنین باید به گمرک ارائه شود تا ترخیص کالا صورت پذیرد.
گواهی مبدا: گواهی مبدا سندی بین المللی است که تایید می کند کالاهای وارد شده تماما در کشور صادرکننده تولید و ارسال شده است. این گواهی نقش اظهارنامه برای صادرکننده را هم برعهده دارد.
فاکتور: فاکتور از اسنادی است که توسط فروشنده برای خریدار ارسال می‌شود. فاکتور شامل اطلاعات دو طرف معامله است و اطلاعات کمی و کیفی در رابطه با کالای ارسالی ارائه می‌دهد. تاریخ ارسال کالا و نحوه ارسال، قیمت کالا و شرایط تحویل کالا در فاکتور ذکر می‌شوند.
اعلامیه ارز: سندی است که مبلغ انتقال یافته در خرید و فروش را نشان می دهد، اعلامیه ارز نامیده می‌شود.
پروفرما: پروفرما یا پیش فاکتور سندی است که قبل از ارسال کالا توسط فروشنده برای خریدار ارسال می‌شود. پروفرما بیشتر برای امور گمرکی فرستاده می‌شوند و تفاوت آن با فاکتور اصلی هم این است که درخواستی برای پرداخت هزینه در آن وجود ندارد.
ثبت سفارش: زمانیکه بخواهیدکالای خود را ترخیص کنید یا واردات قطعی داشته باشید باید اجازه نامه‌ای از طرف وزارت بازرگانی داشته باشید که به آن سند ثبت سفار می‌گویند.
لیست بسته بندی: این لیست را طرف صادرکننده تهیه و ارسال می‌کند که شامل میزان بار، وزن بار و … است.
بیمه نامه: تجارت بدون بیمه کالا ریسک بسیار بزرگی است. کالاها در طی واردات ممکن است دچار مشکل شوند. این مشکل می‌تواند شامل آسیب دیدن کالا یا نابود شدن آن باشد. بیمه نامه کالای شما را از این خطرات بیمه می‌کند.
چه کالاهایی بیش ترین سود را در واردات دارند
در ایران، کارخانجات در بخش تهیه مواد اولیه با مشکلات زیادی مواجه هستند و در این میان واردات کنندگان مواد اولیه در صنایع، بیشترین سود را می‌ببرند.
از لحاظ اقتصادی، کالاها به سه دسته زیر تقسیم می‌شوند:
- کالاهای سرمایه ای : مستقیما برای تولید کالاهای داخلی به‌کار می رود
- کالاهای واسطه ای : کالاهایی که در فرآیند تولید به‌کار می رود
- کالاهای مصرفی : تامین نیازهای مصرفی خانواده‌ها
سخن آخر
اگر این گفتار را مطالعه کردید، احتمالا علاقه‌مند هستید در ارتباط با نحوه واردات و صادرات کالا و خدمات اطلاعات کسب کنید. در نظر داشته باشید که واردات کالا در یک کشور از اهمیت بسزایی در رونق اقتصاد و تامین بازار برخوردار است؛ بنابراین گامی موثر در رفع نیازهای مردم و بهبود اقتصاد خواهد داشت.