خدمات گمرکی
راهنمای کامل ترخیص کالا و تشریفات گمرکی برای صادرکنندگان
ترخیص کالا و تشریفات گمرکی مسیرهای مختلف و مراحل چندگانه و پیچیده‌ای دارد؛ اما با همکاری شرکت‌های باتجربه، این کار به امری آسان تبدیل خواهد شد. در این پست با تشریفات گمرکی و مراحل اجرای آن و تشریفات لازم برای ترخیص کالاهای وارداتی و صادراتی مطابق با قوانین امور گمرکی و آیین‌های نامه‌های اجرایی آشنا خواهید شد.
ترخیص کالا چیست؟
زمانیکه به عنوان یک تاجر تصمیم می‌گیرید تجارت خود را از مرزهای کشور گسترش دهید، باید کالایتان را توسط مراحل خدمات ترخیص کالا، از گمرک کشور خارج کنید. این پروسه توسط اداره گمرک کشور مبدا و کشور پذیرنده کالا انجام می‌شود. دولت به اداره گمرک اجازه می‌دهد تا سیاست‌های مربوط به واردات و صادرات را اعمال کند.
این قوانین در هر کشوری متفاوت است و بنابراین؛ اگر با سیاست‌های تجارت بین المللی کشورها آشنا باشید، کارتان راحت‌تر پیش می‌رود. ترخیص کالای وارد شده به گمرک از مراحا خاص و تخصصی برخوردار است که تشریفات گمرکی ترخیص کالا نامیده می‌شود.
دربعضی موارد صادرکننده یا واردکننده اقدام به انجام این کار می‌کند. اما در بسیاری اوقات یک فرد یا شرکت به نمایندگی از صادرکننده و واردکننده، قبول مسئولیت می‌کند و در مقابل انجام کار، دستمزد دریافت می‌کند که به این فرد، ترخیص‌کار می‌گویند.
از جمله مهم‌ترین شرایطی که برای انجام این کار باید دارا بود، می‌توان به داشتن کارت بازرگانی اشاره کرد. روش ترخیص کالا از گمرک و دریافت مجوز در این کار، یکی دیگر از الزامات قانونی انجام این کار است.
مراحل ترخیص کالا
ترخیص کالا با انجام مراحلی از جمله ارزیابی کالا، تکمیل اسناد، اخذ مجوزهای مربوطه، پرداخت هزینه‌های گمرک، اظهار کالا در سامانه گمرک، بارگیری و استریپ کالا و محاسبه وجوه (سود بازرگانی، مالیات، حقوق گمرکی، تایید کارشناس، تسهیلات دولت به وارد کننده یا صادر کننده و…) انجام می‌شود. مراحل به شرح زیر است:
دریافت ترخیصیه و قبض انبار
کالاها مجاز صادراتی شامل دو گروه مشروط صادراتی و ممنوع صادراتی می‌شوند. برای ترخیص کالا، روش‌های اخذ مجوز لازم برای هر گروه از کالاهای صادراتی متفاوت است. صادرات بعضی از محصولات، نیازمند اخذ مجوز از ارگان‌های دولتی است.
در ابتدای کار شما باید کالای خود را وارد گمرک کرده و سپس آن‌را انبار کنید. برای این کار لازم است اجازه ورود کالا به گمرک را دریافت کنید. سپس به سراغ وزن کردن وسیله حمل کالا رفته و برگه مربوط به باسکول را دریافت خواهید کرد و در آخر بعد از تایید مسئولان، کالا می‌تواند به گمرک وارد شود.
ثبت اظهار از طریق سامانه گمرکی EPL
در این مرحله بررسی‌های گمرکی، بعد از ثبت اسناد توسط اظهارکننده و ثبت مشخصات کالاهای ترخیصی در سیستم شروع می‌شود. مدارک مربوط به برگه باسکول و اظهارنامه توسط کارشناسان واحد ترانزیت، دریافت و بررسی خواهد شد و اقدام به بررسی مدارک وسیله حمل و پلمپ الصاقی خواهند کرد.
پرینت اظهارنامه (دریافت کوتاژ و تعیین مسیر)
در آخرین بخش از بررسی های گمرکی، شماره ثبت کالاها که تحت عنوان شماره کوتاژ نیز شناخته می‌شود، توسط گمرک ثبت شده و به سایر اسناد و اظهارنامه ها ضمیمه می‌شود.
شماره کوتاژ مهر شده بر روی کالاهای ترخیصی نشان می‌دهد که کالاها، تحت نظارت اداره گمرک جا به جا شده‌اند و مراحل حمل و نقل قانونی آن‌ها کاملا اجرا شده‌است. صاحب کالا یا اظهارکننده با مهر شدن شماره کوتاژ بر روی کالاها، دیگر نمی تواند بدون نظر و اجازه گمرک اسناد را جا به جا یا کم و زیاد کند.
به دلیل کمبود نیرو در گمرک، صرفه‌جویی در وقت و همچنین مشکلاتی که ممکن است با انجام تمام مراحل کنترلی ایجاد شود، با استفاده از سیستم مدیریت ریسک از سه مسیر سبز، زرد و قرمز برای ترخیص کالا استفاده می‌شود.
تعیین مسیر توسط سیستم کامپیوتری و با توجه به عواملی مانند درصد حقوق ورودی اخذ شده، اعتبار صاحب کالا، نوع کالا، اظهارکننده و کشور سازنده است و یا حتی این مسیر می‌تواند بصورت رندوم و شانسی انتخاب شود.
ارزیابی کالا
درمرحله ارزیابی کالا، ممکن است اقداماتی از جمله الصاق دوباره پلمپ انجام شود. البته در هر مرحله این امکان وجود دارد که بعضی از فرایندها و روال‌های دیگر هم انجام شود. در واقع اگر در مسیر قرمز و یا زرد قرار بگیرید، محموله شما نیاز به بررسی دارد. به این ترتیب، در مسیر قرمز بسته کالا باز و توسط ارزیاب گمرک بررسی و با اسناد مطابقت داده می‌شود.
صندوق و پرداخت هزینه‌ها
حالا کالای مورد نظر آماده خروج از گمرک و خروج از مرز می‌شود. معمولا در این مرحله اقداماتی برای پرداخت هزینه‌های گمرکی صورت خواهد گرفت. یکی از هزینه‌های صادراتی، هزینه ترخیص کالا از گمرک محسوب می‌شود.
شما می‌توانید با مشورت شرکت‌های خدمات گمرکی و بازرگانی و جستجو در سایت گمرک، تعرفه صحیح را یافته و به اخذ مجوز ترخیص اقدام کنید. در هنگام ترخیص، هزینه‌های ترخیص کالا در گمرک از صاحب کالا یا نماینده آن، دریافت می‌گردد. این هزینه‌ها شامل موارد زیر است:
- وزارت راه
- انبارداری
- دموراژ
- عملیات بندری
- تی اچ سی (THC)
- حقوق و عوارض گمرکی
- استاندارد و آزمایشگاه
- استریپ و حمل داخلی کالا
دریافت مجوز بارگیری و خروج کالا
برخی ارزیابی‌ها و اقدامات از جمله الصاق دوباره پلمپ، در این مرحله ممکن است صورت گیرد. البته برخی فرایندها و روال‌های دیگر نیز در هر مرحله ممکن است رخ دهد. در انتها بعد از پایان تشریفات کار، هنگامی که تسویه های لازم با شرکت حمل و نقل صورت گرفت؛ با توجه به دریافت قبض انبار و سایر مدارک لازم، در سرویس ارزیابی در هر سه مسیر بیان شده و بعد از صدور سند ترخیص، گمرک مجوز بارگیری را صادر می‌کند و هزینه‌ای به عنوان مبلغ انبارداری توسط مسئول نگهداری کالا از صاحب کالا دریافت می‌شود. بعد از اجازه بارگیری و صدور بیجک، این امکان را دارید که وسیله نقلیه را در سامانه ثبت کرده و وارد محیط بارگیری گمرک کنید.
مزایای ترخیص کالا از گمرک
یکی از این مزایا، قانونی شدن تجارت کالا می‌باشد. طی کردن مراحل قانونی آن از طریق گمرک و ترخیص کالا باعث می‌شود تا مبادله آن نیز جنبه قانونی و رسمی داشته باشد. همانطور که برای ایجاد یک منزل مسکونی نیازمند اخذ مجوز و در نظر گرفتن برخی الزامات قانونی بوده، صدور و ورود کالا نیز باید پروسه‌های قانونی لازم را رد کند.
تعیین ارزش گمرکی کالای صادراتی: از فواید دیگر ترخیص کالا، می‌توان به تعیین ارزش و قیمت کالای مورد نظر طی انجام این مراحل اشاره کرد. پیش‌تر اقدام به ارزش‌گذاری قیمتی اقلام صادراتی، براساس قانون نهادهای رسمی انجام می‌شده و اکنون در اختیار ارگان‌های مختلف از جمله گمرک قرارگرفته‌است.
پرداخت هزینه‌های گمرکی: از طریق فرایند ترخیص کالا، صادرکنندگان و واردکنندگان هزینه‌های لازم برای ورود یا خروج کالا از جمله عوارض را پرداخت می‌کنند. پس دیگر نیاز نیست در مراحل دیگر این هزینه‌ها را پرداخت کنند.
موارد مهم در ترخیص کالا از گمرک
داشتن مجوزهای لازم و ضروری جهت ترخیص کالا، یکی از مهم‌ترین نکته‌ها در زمینه ترخیص کالا از گمرک می‌باشد. در واقع شما لازم است علاوه بر تهیه اسناد و مدارک مورد نیاز گمرک برای حمل و نقل کالاهای وارداتی‌تان، به مجوزهای دیگری نیز نیاز دارید تا نشان دهید تمام نقل و انتقالات تجاری‌تان، به شکل قانونی در حال انجام می‌باشد و تاییدیه سازمان های مربوطه را دارا است.
در ترخیص کالا، مراحلی از جمله ثبت اسناد واردات یا صادرات کالا به شکل فیزیکی یا الکترونیکی، آماده سازی مدارک، محاسبه وجوه گمرکی مانند سود بازرگانی، حقوق گمرکی، مالیات، ماخذ تعرفه گمرکی و تسهیلات ارائه شده توسط دولت به واردکنندگان و صادرکنندگان کالا و… انجام می‌گیرد.
مدت زمان ماندگاری کالا در گمرک
برای ترخیص کالاها از گمرک، لازم است اعمالی برای تهیه و بررسی اسناد و تکمیل مراحل مربوط به ترخیص، انجام شود که این کار به زمان نیاز دارد و منجر می‌شود کالا مدتی در گمرک توقف داشته باشد. حداکثر زمان این توقف کالا بعد از تاریخ اظهارنامه اجمالی، حدود چهار ماه است و این زمان در فرودگاه‌های کشور، حدود دو ماه است. بعد از تاریخ مشخص شده، کالاهای باقیمانده متروکه محسوب می‌شوند.
باید توجه داشته باشید که کالا به محض ورود به انبار گمرک، شامل هزینه انبارداری می‌گردد. درصورتیکه کالا در کانتینر نگهداری شود، بعد از اتمام تایم خالی، هزینه دموراژ هم اعمال خواهد شد. در این مدت زمان، اظهارکننده زمان دارد تا امور تشریفات قطعی گمرکی و مسئولیت‌هایی که بر عهده دارد را انجام دهد؛ در غیر این صورت هم کالا متروکه محسوب خواهد شد.
همچنین اگر بار با صدور ترخیص سند کالا، از انبار خارج نشود، شامل مقررات کالای متروکه می‌شود. درصورتیکه در مدت زمان تعیین شده، کالا ترخیص نشود و صاحب کالا دلیل موجهی داشته باشد، امکان تمدید کالا تا ۴ ماه دیگر نیز وجود دارد. صاحب کالا موظف است هزینه بعدی را در چهار ماه دوم پرداخت کند.
ترخیص کالا از گمرک ترکیه
کشور ترکیه از قدیمی‌ترین شریک‌های تجاری ایران است بطوریکه بخش اعظم کالاهای وارداتی ایران را کالاهای کشور ترکیه تشکیل می‌دهند. همین امر، باعث شده است تاجران و صادرکنندگان زیادی برای وارد کردن کالا از ترکیه به ایران علاقه نشان دهند.
اما برای وارد شدن به عرصه واردات کالا از ترکیه به ایران، باید ابتدا اطلاعات لازم را کسب کنیم. اطلاعات مربوط به ترخیص کالا از گمرک ترکیه، یکی از مهم‌ترین مواردی است که برای واردات کالا از ترکیه باید از آن مطلع باشید.
روش ترخیص کالا از گمرک ترکیه
بسیاری از گمرک‌های ایران با گمرک‌های ترکیه همکاری می‌کنند و همواره محصولات مختلفی برای تجارت بین این دو کشور جابه‌جا می‌شود، یکی از محصولات مهمی که همواره ترخیص کالا از گمرک بازرگان شامل آن می باشد، موتورهایی است که در صنعت استفاده می شوند. لوازم یدکی گوناگون و بسیاری از قطعات مورد استفاده در ماشین آلات نیز به گمرک بازرگان تحویل داده می‌شوند و ترخیص کالا از گمرک بازرگان زمانی به درستی انجام می‌گیرد که همه اسناد قانونی باشد؛ حتی فاکتور مربوط به صورت حساب پرداخت محموله را نیز بررسی می‌کنند.
ترخیص کالا از گمرک ترکیه مراحل مختلف و معمولا طولانی دارد که تاجران برای سهولت در انجام کار، افرادی را استخدام می‌کنند و یا کار ترخیص را به شرکت های بازرگانی که با مراحل و قوانین به راحتی ترخیص کالا آشنایی دارند، می‌سپارند تا با اطمینان خاطر توسط آن‌ها انجام شود.
واردات کالا از ترکیه می‌تواند به سه حالت دریایی، زمینی و هوایی باشد. در اکثر موارد هزینه این جابجایی از طرف صادر کننده پرداخت می‌شود و درصورتیکه به تبدیل پول نیاز باشد، انجام می‌شود.
معمولا چالش‌های مختلفی از جمله ضمانت امنیت کالا، انتخاب بهترین روش حمل بار، سرعت و هزینه‌های ترخیص کالا از ترکیه به ایران وجود دارد. حمل بار از کشور ترکیه به ایران از روش‌های مختلفی انجام می‌شود:
- حمل کالا از طریق پست دولتی
• حمل کالا از طریق صنعت هوایی
• حمل کالا از طریق کارگو
• حمل کالا از طریق دریا
تا پیش از اجرای قوانین جدید، قبل از ورود کالا، سفارش ثبت توسط واردکننده ثبت شده و این امر سبب می‌شد تا فرایند ترخیص کالا به‌سرعت انجام شود. اما در قوانین جدید گمرکی، به‌منظور انجام امور مربوط به ثبت سفارش ارائه شماره قبض انبار ضروری بوده و کارشناسان تنها در صورت دریافت این شماره اقدام به ثبت سفارش کالای وارداتی خواهند کرد.
یکی از موارد مهم در زمینه ترخیص از کشور ترکیه این است که باید با استانداردهای لازم مقایسه شود و این کار نیاز به فرد متخصص دارد. شما باید دقیقا بدانید از کدام مرز قصد ورود کالا را دارید؛ زیرا گمرک‌ها دارای قوانین متفاوتی هستند: مثلا گمرک جلفا با مرز بازرگان تبریز کمی متفاوت از هم عمل می‌کنند.
سخن پایانی
ترخیص کالا و تشریفات گمرکی مسیرهای متفاوت و پیچیده ای دارد که نیازمند طراحی و تنظیم توسط کارشناس متخصص در زمینه خدمات ترخیص کالا از گمرک می‌باشد. شرکت مدیریت صادرات پارس فیدار، با تجربه بلند مدت در خدمات ترخیص کالا از گمرک، آماده خدمت رسانی به تمامی تاجران و صادرکنندگان کالا می‌باشد.